List do Rzymian jest najdłuższym, najbardziej teologicznym i mającym największy wpływ listem Pawła. Prawdopodobnie właśnie dlatego zajmuje pierwsze miejsce spośród trzynastu ksiąg autorstwa Pawła. Paweł napisał List do Rzymian w związku ze swoją apostolską misją w pogańskim świecie. Wbrew temu, co głosi tradycja Kościoła Rzymskokatolickiego, zbór w Rzymie nie został założony ani przez Piotra i ani przez żadnego innego apostoła. Mogli go założyć zarówno chrześcijanie nawróceni dzięki zwiastowaniu Pawła w Macedonii i Azji, jak i Żydzi czy prozelici, którzy nawrócili się dzień Pięćdziesiątnicy (Dz. 2,10). Paweł nie uważał Rzymu za teren działalności misyjnej jakiegoś innego apostoła (Rz. 15,20). W tej księdze apostoł zapewnia wierzących w zborze rzymskim, że często zamierzał zwiastować im ewangelię, ale jak dotąd nie miał takiej możliwości (1,13-15; 15,22). Twierdzi, że jego gorącym pragnieniem jest odwiedzić ich i oznajmia, że przybędzie do nich wkrótce (15,23-32). W czasie, gdy pisał ten list, czyli pod koniec swojej trzeciej podróży misyjnej (por. 15,25-26; Dz. 20,2-3; 1 Kor. 16,5-6), Paweł przebywał w Koryncie, jako gość domu Gajusa (Rz. 16,23; 1 Kor. 1,14). Po wysłaniu Listu do Rzymian przez swego pomocnika Tercjusza (16,22), zamierzał wrócić do Jerozolimy na dzień Pięćdziesiątnicy (Dz. 20,16; prawdopodobnie wiosną 57 lub 58 r. po Chrystusie) i osobiście dostarczyć pieniężną pomoc od wierzących pochodzenia pogańskiego dla dotkniętych ubóstwem świętych w Jerozolimie (15,25-27). Potem Paweł miał nadzieję udać się do Hiszpanii, by tam głosić ewangelię, a po drodze odwiedzić zbór w Rzymie i, otrzymawszy od niego pomoc, ruszyć na Zachód (15,24,28).
Autor: Paweł
Temat: Objawienie usprawiedliwienia Bożego
Data: ok. 57 r. po Chrystusie
Czytaj - List Św. Pawła do Rzymian
Cel
Paweł napisał ten list, aby przygotować grunt pod swoją misję w Rzymie i planowaną podróż do Hiszpanii. Przygotowania te miały dwa aspekty: [1] najwyraźniej do Rzymian dotarły nieprawdziwe pogłoski na temat nauczania i teologii Pawła (np. 3,8; 6,1-2.15), czuł więc, że powinien spisać ewangelię, którą głosił od dwudziestu pięciu lat; [2] Uważał też za konieczne wyjaśnienie niektórych spornych kwestii wynikających z niewłaściwego nastawienia Żydów do pogan (np. 2,1-29; 3,1,9) i odwrotnie (np. 11,11-36).
Przegląd
Temat Listu do Rzymian przedstawiony jest w 116-17, a jest nim to, że w Panu Jezusowi objawiona jest sprawiedliwość Boża, będąca odpowiedzią na gniew Boga skierowany przeciwko grzechowi. Następnie Paweł wykłada cztery fundamentalne prawdy ewangeliczne. Po pierwsze, podkreśla powszechność problemu grzechu i ludzkiej potrzeby usprawiedliwienia (1,18-3,20). Ponieważ i Żydzi, i poganie znajdują się pod panowaniem grzechu, a tym samym – pod gniewem Bożym, nikt nie może być usprawiedliwiony przed Bogiem inaczej, jak tylko dzięki darowi usprawiedliwienia przez wiarę w Jezusa Chrystusa (3,21-4,25). Gdy zostaliśmy usprawiedliwieni za darmo, z łaski, przez wiarę i mamy pewność zbawienia (r. 5), Boży dar sprawiedliwości objawia się w nas tak, że umieramy dla grzechu wraz z Chrystusem (r. 6), zostajemy uwolnieni od problemów związanych z usprawiedliwieniem dzięki zakonowi (r. 7), przyjęci do Bożej rodziny i obdarzeni nowym życiem „według Ducha” prowadzącym do chwały (r. 8). Bóg wypełnia swój plan zbawienia pomimo niewiary Izraela (r. 9-11). Wreszcie Paweł zapewnia, że przemienione życie w Chrystusie to oddziaływanie sprawiedliwości i miłości na całe nasze postępowanie i moralność (r. 12-14). Paweł kończy list wyjaśnieniem swoich planów osobistych i długą listą imiennych podziękowań, końcowym błogosławieństwem i hymnem pochwalnym (r. 16).
Cechy szczególne
[1] Jest to najbardziej uporządkowany i teologiczny list Pawła.
[2] Paweł używa tu formy pytań i odpowiedzi lub rozważania (np. 3,1,4-6,9,31).
[3] Posługuje się obszernymi fragmentami Starego Testamentu, którego autorytet służy ukazaniu prawdziwej natury ewangelii.
[4] Przedstawia „usprawiedliwienie Boże” jako podstawowe objawienie ewangelii (1,16-17): Bóg przywraca właściwy porządek w Chrystusie Jezusie i przez niego.
[5] Paweł skupia się na dwoistej naturze grzechu, podając Bożą odpowiedź w Chrystusie na każdy aspekt grzechu: (a) jako osobistego wykroczenia (1,1-5,11) i (b) zasady „grzechu” (gr. He hamartia), tzn. Nieodłącznej, naturalnej skłonności do grzechu znajdującej się w sercu każdego człowieka od upadku Adama (5,12-8,39).
[6] r. 8 to rozdział Biblii najobszerniej mówiący o roli Ducha Świętego w życiu wierzącego.
[7] List do Rzymian zawiera najbardziej znaczącą rozprawę na temat odrzucenia przez Żydów Chrystusa oraz Bożego planu pełnego odkupienia, który w końcowej fazie uwzględnia również Izrael (r.9-11).