Pięć ksiąg Nowego Testamentu związanych z imieniem Jana: ewangelia, trzy listy i księga Objawienia. Chociaż Jan nie przedstawia się w tym liście z imienia, świadkowie żyjący w drugim wieku (np. Papiasz, Ireneusz, Tertulian, Klemens z Aleksandrii) potwierdzają, że został on napisany przez Jana, jednego z dwunastu najbliższych uczniów Jezusa. Wyraźne podobieństwo stylu, słowa i tematyki Pierwszego Listu Jana i Ewangelii Jana potwierdzają owo wiarygodne świadectwo starożytnego chrześcijaństwa, iż obie księgi napisał napisał apostoł Jan (zob.wstęp do Ewangelii Jana). Odbiorcy listu nie są określeni. Nie ma tu pozdrowień ani wzmianki o osobach, miejscach czy wydarzeniach. Najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem tej niecodziennej formy jest fakt, iż Jan pisał ze swego miejsca zamieszkania w Efezie do szeregu zborów w prowincji Azji, nad którymi sprawował apostolską opiekę (por. Objawienie 1,11). Ponieważ zbory borykały się z podobnymi problemami i potrzebami. Jan napisał list ogólny i przekazał go przez osobistego emisariusza wraz z ustnymi pozdrowieniami. Najistotniejszym zagadnieniem stanowiącym tło tego listu jest problem fałszywej nauki o zbawieniu w Chrystusie i jej oddziaływania na wierzących. Niektórzy fałszywi nauczyciele uprzednio związani z czytelnikami listu wyszli ze zborów (2,19), lecz skutki ich fałszywej nauki nadal zniekształcały ewangelię i wzbudzały pytania, w jaki sposób można „wiedzieć”, że się ma życie wieczne. Heretycy ci zaprzeczali doktrynie, że Jezus jest Mesjaszem (2,22, por.5:1), i że Chrystus przyszedł w ciele (4,2-3); a gdy chodzi o etykę, nauczali, iż posłuszeństwo przykazaniom Chrystusa (2,3-4; 5,3) i prowadzenie świętego życia, oddzielonego od grzechu (3,7-12) i świata (2,15-17) nie jest istotne dla zbawczej wiary (por. 1,6;5,4-5).
Autor: Jan
Temat: Prawda i sprawiedliwość
Data: 85-95 r. po Chrystusie
Czytaj - Pierwszy List św. Jana
Cel
Pisząc tel list, Jan chciał:
[1] wyeksponować i napiętnować doktrynalne i etyczne błędy fałszywych nauczycieli, oraz
[2] wezwać swoje duchowe dzieci, by dążyły do życia w społeczności z Bogiem, pełnego prawdy i sprawiedliwości oraz radości (1,4) i pewności (5,13) wiecznego życia, poprzez posłuszną wiarę w Jezusa jako Syna Bożego (4,15; 5,3-5.12) i nieustanną obecność Ducha (2,20; 4,4.13). Niektórzy uważają, iż miał to być list towarzyszący Ewangelii Jana.
Przegląd
Fałszywi nauczyciele, których Jan nazywa „antychrystami” (2,18-22), odchodzili od apostolskiej nauki o Chrystusie i prawym życiu. Podobnie jak Drugi List Piotra i List Judy, Pierwszy List Jana ostro piętnuje fałszywych nauczycieli (np.2,18-19.22-23.26; 4,1.3-5) - ich rujnujące przekonania i postępowanie. Jeśli chodzi o stronę pozytywną, Pierwszy List Jana przedstawia cechy prawdziwej społeczności z Bogiem (np. 1,3-2:2) i podaje pięć konkretnych sprawdzianów, które pozwalają wierzącym wiedzieć na pewno, iż mają życie wieczne: [1] sprawdzian apostolskiej prawdy o Chrysusie (1,1-3; 2,21-23; 4,2-3.15; 5,1.5.10.20); [2] sprawdzian wiary posłusznej nakazom Chrystusa (2,3-11; 5,3-4); [3] sprawdzian świętego życia, czyli odwrócenie się od grzechu i nawiązanie społeczności z Bogiem (1,6-9; 2,3-6.15-17.29; 3,1-10; 5,2-3); [4] sprawdzian miłości do Boga i do innych wierzących (2,9-11; 3,10-11.14.16-18-21); oraz [5] sprawdzian świadectwa Ducha (2,20.27; 4,13; 5,7-12). Jan konkluduje, iż wtedy można mieć pewność wiecznego życia (5,13), jeśli jesteśmy w tych pięciu sferach naszego życia.
Cechy szczególne
List ten charakteryzuje pięć głównych cech:
[1] Definiuje życie chrześcijańskie posługując się przeciwstawnymi pojęciami, i nie pozostawia żadnej luki pomiedzy śiatłością i ciemnością, prawdą i kłamstwem, sprawiedliwością i grzechem, miłością i nienawiścią, miłością do Boga i umiłowaniem świata, dziećmi Bożymi i dziećmi diabelskimi, itd.
[2] Należy zauważyć, iż jest to jedyna księga Nowego Testamentu mówiąca o Jezusie jako naszym obrońcy (gr. parakletos) przed Ojcem wówczas, gdy zgrzeszymy jako szczerzy wierzący (2,1-2, por. Jana 14,16-17.26; 15,26; 16,7-8).
[3] Jego treść jest niemal w całości oparta raczej na apostolskim świadectwie niż na wcześniejszym objawieniu Starego Testamentu; odnośniki do Starego Testamentu są wyraźnie nieobecne.
[4] Ponieważ przedstawia chrystologię w związku z krytyką konkretnego rodzaju herezji, koncentruje się na inkarnacji i krwi (czyli na krzyżu) Jezusa, nie wspominając konkretnie zmartwychwstaniu.
[5] Styl Jana jest prosty i pełny powtórzeń, gdy rozważa takie pojęcia, jak: „światłość”, „prawda”, „wierzyć”, „trwać”, „wiedzieć”, „miłość”, „sprawiedliwość”, „świadectwo”, „narodzenie z Boga” i „życie wieczne”.